ΝΟΜΟΣ 3869/2010
Ο νόμος 3869/2010 που τέθηκε σε ισχύ την 1.9.2010 δίνει την δυνατότητα σε χιλιάδες νοικοκυριά να ρυθμίσουν ή και να απαλλαγούν οριστικά από τα ληξιπρόθεσμα χρέη τους προς ιδιώτες ή πιστωτικά ιδρύματα.
Τι οδήγησε στη θέσπιση του νόμου
Η εισοδηματική στενότητα, οι επιθετικές πρακτικές προώθησης των τραπεζικών προϊόντων, τα υψηλά επιτόκια, απρόβλεπτα γεγονότα στη ζωή των δανειοληπτών (απώλεια εργασίας κ.α.) αποτέλεσαν παράγοντες που συνέβαλαν ανενόχλητα στην αυξανόμενη υπερχρέωση νοικοκυριών που, αδυνατώντας εν συνεχεία να αποπληρώσουν τα χρέη τους, υπέστησαν τις αλυσιδωτά επερχόμενες καταστροφικές συνέπειές της.
Σήμερα, η υπερχρέωση αναδεικνύεται ως ένα από τα μεγαλύτερα κοινωνικά προβλήματα στη χώρα μας. Σημαντικό μέρος των πολιτών έχει οδηγηθεί στην περιθωριοποίηση, καθώς, μη διαθέτοντας σοβαρή αγοραστική δύναμη και δυνατότητα απεγκλωβισμού από την υπερχρέωση, δεν είναι σε θέση να σχεδιάσει τη συμμετοχή του στην οικονομική και κοινωνική ζωή.
Σε αυτήν την πραγματικότητα ένα σύγχρονο κράτος δικαίου δε θα μπορούσε να αγνοεί επί μακρώ την αδήριτη ανάγκη να δοθεί η πραγματική δυνατότητα στους υπερχρεωμένους καταναλωτές και επαγγελματίες να πραγματοποιήσουν πλέον ένα νέο οικονομικό ξεκίνημα στη ζωή τους.
Για το λόγο αυτό ψηφίστηκε και τέθηκε σε εφαρμογή ο νόμος 3869/2010 για τη ρύθμιση χρεών των υπερχρεωμένων καταναλωτών, δίνοντας διέξοδο και προοπτική σε χιλιάδες υπερχρεωμένους δανειολήπτες και νοικοκυριά.
Ποιες είναι οι καινοτομίες του νόμου
Με τις διαδικασίες και τους θεσμούς που εισάγει ο νόμος οι υπερχρεωμένοι πολίτες που έχουν αποδεδειγμένη και μόνιμη αδυναμία να εξυπηρετήσουν τα χρέη τους μπορούν να ρυθμίσουν την εξόφλησή τους με ευνοϊκότερους όρους, αλλά και να απαλλαγούν από τα χρέη τους, εφόσον εξυπηρετήσουν για τέσσερα έτη με βάση το εισόδημα από την εργασία τους ένα μέρος των χρεών που καθορίζεται από το δικαστήριο.
Με τον νόμο 3869/2010 καθιερώνεται ουσιαστικά και στη χώρα μας η δυνατότητα του φυσικού προσώπου να απαλλάσσεται από τα χρέη του, όταν δεν υφίστανται περιουσιακά στοιχεία για την ικανοποίησή τους και δεν επαρκούν προς τούτο ούτε τα τρέχοντα και προσδοκώμενα εισοδήματά του.
Άλλωστε, υπάρχουν πλείστα παραδείγματα άλλων χωρών, με αφετηρία αυτό των Ηνωμένων Πολιτειών (13ο κεφάλαιο της Bankruptcy Reform Act, 1978), που διαθέτουν ήδη ρυθμίσεις για την απαλλαγή των υπερχρεωμένων ιδιωτών από τα χρέη τους, όταν αυτοί αδυνατούν να ανταποκριθούν σε αυτά.
Ο νόμος δίνει μία ρεαλιστική προοπτική απεγκλωβισμού από τα χρέη σε όλους τους υπερχρεωμένους πολίτες. Διασφαλίζει στα υπερχρεωμένα νοικοκυριά που θα θελήσουν να αξιοποιήσουν τις ρυθμίσεις του ένα ελάχιστο επίπεδο οικονομικής διαβίωσης. Ενώ με μία πρωτοποριακή ρύθμιση λαμβάνει ιδιαίτερη μέριμνα για τη διατήρηση και προστασία της κύριας κατοικίας των οφειλετών, αφού επιτρέπει σε αυτούς να την εξαιρέσουν από την ρευστοποίηση της περιουσίας τους. Τούτο δε υπό όρους και διαδικασίες που δεν θίγουν τα συμφέροντα των πιστωτών.
Ποιος είναι ο σκοπός του νόμου
Σκοπός του νόμου είναι να μην εγκαταλειφθεί ο πολίτης σε μία χωρίς διέξοδο και προοπτική κατάσταση, από την οποία, άλλωστε, και οι πιστωτές δεν μπορούν να αντλήσουν κανένα κέρδος. Η απαλλαγή από τα χρέη δεν παύει όμως να εξυπηρετεί και ευρύτερα το γενικό συμφέρον, καθώς οι πολίτες επανακτούν ουσιαστικά την αγοραστική τους δύναμη προάγοντας την οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα.
Στόχος του νομοθέτη είναι η επανένταξη του υπερχρεωμένου πολίτη στην οικονομική και κοινωνική ζωή με την επανάκτηση της οικονομικής ελευθερίας που συνεπάγεται η εξάλειψη των χρεών που αδυνατεί να αποπληρώσει. Η συλλογική ικανοποίηση των πιστωτών αποβλέπει εν προκειμένω στη δυνατότητα μίας δεύτερης ευκαιρίας στο υπερχρεωμένο φυσικό πρόσωπο για ένα νέο οικονομικό ξεκίνημα, χωρίς τα ανυπέρβλητα βάρη του παρελθόντος, με τη δυνατότητα απαλλαγής από υποχρεώσεις που έχει αναλάβει, εφόσον για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα εξαντλήσει τις δυνατότητες ικανοποίησης των πιστωτών του. Η (μερική έστω) ικανοποίηση των πιστωτών από το εισόδημα του οφειλέτη για μία συγκεκριμένη χρονική περίοδο προβάλλει ως δοκιμασία και επίδοση του οφειλέτη προκειμένου να επιτύχει με το πέρας αυτής το ευεργετικό αποτέλεσμα της απαλλαγής των χρεών.